Przecinek stawiamy przed częściami zdania połączonymi spójnikami: a, ale, lecz, jednak, zatem, więc, toteż, dlatego. Np.:
- Uczyłem się do tej klasówki przez trzy dni, więc liczę na dobrą ocenę.
- Kupiłem dobre produkty, dlatego wyszedł mi pyszny obiad.
- Chcieliśmy zajść do Ciebie razem z Olą, jednak nikogo nie było w domu.
Przecinek stawiamy także, kiedy części zdań są ze sobą równoważne (np. podczas wymieniania):
- Do sernika dodajemy jajka, mąkę, mleko i twaróg.
- Cztery pory roku to wiosna, lato, jesień, zima.
A kiedy nie piszemy przecinka? Przede wszystkim nie stawiamy przecinka przed spójnikami albo, ani, bądź, czy, i, lub, niż, oraz, tudzież (o ile nie występują w zdaniu kilka razy), np.:
- Zrobię na obiad kurczaka albo makaron.
- (Tu nie stawiamy przecinka zgodnie z powyższą zasadą)
- Albo zrobię kurczaka dzisiaj, albo jutro.
- (Tu stawiamy przecinek, bo albo występuje po raz drugi).
Jak pewnie zauważyliście w żadnej z regułek nie umieściłem spójnika że, a to dlatego że przy tej okazji chciałbym wspomnieć o kluczowej kwestii dotyczącej interpunkcji. Otóż błędnie uczymy się, że jak jest „że” (albo jakikolwiek inny spójnik) to musi być koniecznie przecinek. Owszem, jest on bardzo często, ale nie zawsze. Spójrzmy na przykłady:
- Polubiłem Cię, mimo że znamy się dopiero od wczoraj.
- Nigdy nie kupię sobie domu, chyba że dostanę spadek.
- Miałem to zrobić wczoraj, tylko że zabrakło mi czasu.
Jak widzisz w powyższych przykładach przecinek nie został postawiony przed „że” tylko trochę wcześniej. Jeśli przeczytasz te zdania na głos to zauważysz, że faktycznie przecinek stoi w dobrym miejscu. Dlatego też warto sobie zapamiętać, że w języku polskim interpunkcja nie zależy bezpośrednio od spójników, tylko od składni zdania. Wszelkie spójniki i reguły służą jedynie ułatwieniu i uporządkowaniu tej tematyki, ale nigdy nie są ostateczną wyrocznią kiedy należy postawić przecinek. Bądźcie więc ostrożni i zwracajcie uwagę przede wszystkim na kontekst wypowiedzi!